Mrowisko

MyrmeLuna postanowiła opisać budowę mrówczego kopca, bo przecież wiele osób zna nazwę Dolichoderus quadripunctatus i Strongylognathus testaceus, ale nie jest w stanie opisać mrowiska.

Najbardziej popularne mrówki leśne to oczywiście Formica rufa/polyctena. Budują one kopce, duże, okazałe kopce. Są one stworzone z igliwia, rozkładających się szyszek, czyli generalnie ściółki.

Różnice między kopcami zależą od gatunku i miejsca, w którym taki kopiec się znajduje. Oczywistym jest, że każdy jest nieco inny, ale mowa tutaj o materiale, z którego mrowisko jest zbudowane (dla przykładu: kolonie żyjące pod kostką tworzą malutki tunel nad ziemią, a te z lasu – całą ich sieć).

Jakie są więc materiały, z których mrówki tworzą swoje domy? To także zależy od gatunku i miejsca! Większość z nich okazałe kopce tworzy z igieł, małych patyków, ziemi i szyszek. Niektóre jednak wykorzystują do tego żywą roślinność i piasek.

Nieodłącznym elementem każdego mrowiska są jednak kamienie bądź małe kamyki, które dają ciepło, ponieważ łatwo nagrzewają się na słońcu. W lasach spotykamy je znacznie częściej niż kostce, gdyż beton/tartan je zastępują.

Jakie gatunki budują największe kopce? Zazwyczaj są to Formica rufa, polyctena i inne – zazwyczaj chronione – Formica. Oczywiście istnieje wiele więcej mrówek, które tworzą takie kopce, ale ich dzieła są o wiele mniejsze, choć czasem mogą okazywać się ładniejsze i bardziej pomysłowe, ponieważ nie wykorzystują wszystkiego, co spotkają na drodze 🙂 .

Kopce długo trzymają ciepło, nie odczuwają one więc nagłych przymrozków, ponieważ temperatura w kopcu jest niemal stała, dlatego też w ciepłe dni mrówki wynoszą poczwarki na zewnątrz.

Mrowisko dzieli się jednak na dwie części: podziemną i kopiec. Większość osobników żyje gdzieś głęboko, a kopiec służy jako ewentualne zabezpieczenie przed wrogami oraz miejsce bytu w cieplejsze dni.

Podczas zmian pór roku, królowa z potomstwem zmieniają komorę, w której żyją. Gdy jest ciepło, gniazdują oczywiście wyżej, a zimą znajdują się o wiele głębiej.

Mrowisko może wyglądać jak zwykły zabytek, jednak jest on żywy, mrówki wychodzą przez małe tunele, które często są przysłaniane przez igły i trzeba się dobrze przyglądać, by znaleźć wejście. Są one używane tak, jak my używamy drzwi. Gdy chcą – otwierają je, a gdy nie – zamykają (zatykają dziurki igłami i liśćmi).

Jakich rozmiarów są kopce? Oczywiście różnych! Obwód sporego siedliska ma dwa i pół metra, ale są i takie, które mają ponad dwadzieścia! Budują je Formica polyctena (mrówki ćmawe).

Mrowiska wyjątkowe są nie tylko funkcjonalnością, rozmiarami, ale także wiekiem! Kolonie poliginiczne (takie, które posiadają dwie lub więcej królowych) mogą bytować w nich ponad sto lat! Oczywiście ciągle muszą coś robić, gdyż wszystko z czasem się rozkłada…

Część mrówek tworzy także „sieć kopców” połączonych malutkimi korytarzami. Oznacza to, że nawet po rozkopaniu kopca, może nie być w nim królowej, a jedynie potomstwo lub nawet same robotnice, ale mimo to należą do tej samej kolonii!

Wiele gatunków mrówek buduje kopce, ale jeszcze więcej – tylko gniazda. Mogą one znajdować się np. w trawie, jednak te pierwsze mogą „kontrolować” temperaturę, zatykając lub otwierając wejścia lub przemieszczając się do innej części gniazda, zupełnie jak drzwi i kaloryfery 🙂 .